Geçen hafta aktifbank tarafından ekolig raporları açıklandı. Herkese açık olan forumda futbol ve spor camiasının tanıdık simaları bulundu. Forumda 2017 – 2018 ve 2018 - 2019 ekonomi verileriyle birlikte gelir kalemleri ve finansal değerler gözler önüne serildi. Ancak, açıklanan ekonomi raporları hiç de o kadar kaynakların az ve sınırlı olduğunu göstermiyor. Ciddi kaynaklara sahip bir yapıdan bahsediyoruz. İşin kötü yanı tek taraflı bir mali analiz söz konusu. Lig raporları ve gelirler açıklanırken giderlere hiç değinilmiyor. Mutlaka, kulüpler kendi mali sonuçlarını gelir ve giderlerle genel kurul ve divan kurullarında açıklamakta. Fakat bu formlarda gelirler konuşulduğu kadar giderler ve yapılan harcamaların da analizi yapılmalıdır. Hatta kaynak kullanımı ve tasarrufun önemine de değinilmelidir.
Futbol ekonomi raporunun ana başlıklar altında belirli bölümleri bulunmaktadır. Bunlardan birincisi maç günü gelirleridir. Bu gelirler alınan bilet ve maç günü sağlanan gelirleri içermektedir. Daha çok stadyumdan sağlanan gelirleri içermektedir. Bu gelirler arttırılması için neler yapılabilir? Bu bilgileri sadece idari yönetimin bilmesi yeterli midir? Bence bu iki sorunun cevabı birçok unsuru açıklamaya yetmektedir. Seyirci bileti alması için iyi futbol ya da göze hitap eden futbol izlemesi gerekmektedir. Bunu sağlamanın yolu sadece transfer olmamalıdır. İşte bunun için ekonominin gelir giderlerin ve kalemlerinin neler olduğu eğitimi antrenörlere de verilmelidir. Bu kaynak ve varlıklar doğrultusunda başarı nasıl sağlanır? Bu soruya cevap aranmalıdır. Zaten bunun adı da rasyonelliktir. Günümüz futbolu artık, güzel futbolu rasyonel bir yönetimle gerçekleştiren kulüpleri aramaktadır. Sadece background’ u iyi olan oyunculardan kurulu ilk 11’ le başarılı olma garantisi alınmadığı gibi kulübün ekonomik dengesini de bozmaktadır. Hatta oyuncular arasındaki maaş dengesi de oluşturulmadığında da bir takım iç sorunlar da ortaya çıkmaktadır.
Günümüzde kulüpler ticari gelirler de sağlamaktadırlar. Özellikle lisanslı ürünler bu noktada başı çekmektedir. Lisanslı ürünler forma, t – shirt, ayakkabı, çanta, şort, eşofman gibi malzemeleri içerdiği gibi bu ürünlerin üzerindeki marka, amblem, logolar da sponsorluk reklam içermektedir. Ülkemizde ekolig raporlarına göre son 5 yılın başını Fenerbahçe Spor Kulübü çekmektedir. Tabi son yıl yapılan kampanyaların da burada etkisi olsa gerek. Bunun da duygusal pazarlama açısından etkisini görmekteyiz. Önceki yıllarda Beşiktaş, Galatasaray ve Trabzonspor örneklerini görmüştük. Bu noktada kurumsallığın oluşturulması ve doğru bir pazarlama stratejisiyle hareket edilmesi gerekmektedir. Doğru bir pazarlama stratejisinde en iyi yöntem, sosyal sorumluluk projeleri ve kampanyalardır. Kulüplerin aynı zamanda topluma hizmet yönünde yapmış oldukları projeleri tanınırlıkları açısından katkılar sunmaktadır. Dolayısıyla önceden bu projelerin düşünülmesi ve uygulanması önem arz etmektedir. Günümüzde kulüpler bu projeleri ekonomik olarak dara düştüklerinde uyguladıklarını söyleyebiliriz. Bu noktada testi kırılmadan bu faaliyetlerin gerçekleştirilerek doğru organizasyonun yapılması gerekmektedir.
Son olarak önemli gelir kaynağı ise, yayın gelirleridir. Ülkemizde yayın gelirlerinden son iki yılda en fazla kazanan kulüp Galatasaray Spor Kulübüdür. Tabi bu noktada Avrupa temsilcisi olması ve şampiyonluk yaşamasının tesiri bulunmaktadır. Başarının ekonomik katkısının yanında dolaylı olarak yayın gelirleri ve diğer gelir kalemlerini etkilediğini belirtmek gereklidir. Özellik yayıncı kuruluş ülkemizde şampiyonluk sayısı ve taraftar sayısına göre gelir dağıtımı yapmaktadır. Şunu da hatırlatmak gerekir ki, major Avrupa Ligleriyle kıyaslandığında bütçe olarak geri kaldığımızı söyleyebilirim. Çünkü, onların maç yayınlarının tüm Dünya tarafından takip edildiği gerçeği bulunmaktadır. Bu noktada ligin seyir zevkini üst noktaya çıkarmak ve alt yapıdan gelen sporcuları profesyonel lige katmak bunun en iyi yoludur. Aksi durumda bu gelir kalemlerinin yalnızca iç pazarla gelişimi bir noktaya kadar olmaktadır. Gelişimin daha üstlere yükselmesi için global piyasada da ses getirmemiz ve oyun kalitesinin yükselmesi gerekmektedir. Bununla birlikte ligin takipçilerinin artması ve gelirin yükselmesi söz konusu olacaktır.
Herkese sağlıklı, mutlu ve sporla dolu haftalar dilerim.
Esenlikle kalın…